Czy wiesz, w jakim kraju musisz zapłacić podatek? Jeśli zarabiasz w kilku krajach, odpowiedź na to pytanie może nie być łatwa. Wszystko zależy od Twojej rezydencji podatkowej jako podatnika. Przyjrzyjmy się bliżej, czym dokładnie jest rezydencja podatkowa, jak się ją ustala i jakie wiążą się z nią konsekwencje.
Czym jest rezydencja podatkowa?
Na początek wyjaśnijmy jednak dokładnie, czym jest rezydencja podatkowa i czemu jej ustalenie jest takie ważne (więcej informacji na temat tego, czym jest rezydencja podatkowa zajdziesz tutaj). Po pierwsze, rezydencja podatkowa, to kraj, w którym należy wypełniać obowiązek podatkowy, czyli rozliczać swoje dochody. Z jednej strony jest to proste. Jeśli jesteś Polakiem i w tym właśnie kraju mieszkasz i pracujesz, to automatycznie Twoją rezydencją podatkową jest Polska. To tu płacisz podatek dochodowy.
Co jednak w sytuacji, gdy jesteś Polakiem, ale pracujesz w innym kraju? Lub to obcokrajowiec przyjeżdża do pracy do Polski? A jeśli jedna osoba pracuje
i zarabia w kilku krajach jednocześnie? Gdzie w takim razie należy zapłacić podatek dochodowy? Bo co jak co, ale gdzieś zapłacić go trzeba. I w tym właśnie pomaga ustalenie rezydencji podatkowej. A jak wygląda to
w praktyce?
Obcokrajowiec jako rezydent podatkowy w Polsce
O tym, że dana osoba jest rezydentem podatkowym w Polsce, zaświadcza odpowiedni certyfikat rezydencji podatkowej. Dokument ten wydawany jest przez określony organ administracji podatkowej w kraju, w którym aktualnie mieszka dana osoba. Certyfikat rezydencji podatkowej wydawany jest w formie papierowej lub elektronicznej. W obu tych przypadkach dokument wskazuje, w którym państwie podatnik ma obowiązek rozliczać
i płacić podatki.
Warto jednak dodać, że brak certyfikatu rezydencji podatkowej wcale nie oznacza, że podatków w danym kraju nie trzeba płacić. Wynika to z tego, że istnieją specjalne kryteria, których spełnienie oznacza, że dana osoba ma rezydencję podatkową właśnie w Polsce. O jakich kryteriach mowa? Z jednej strony jest to posiadanie w Polsce centrum własnych interesów osobistych lub gospodarczych. Z drugiej, jest to przebywanie na terytorium Polski przez ponad 183 dni w danym roku podatkowym. Oczywiście każde państwo ma swoje własne zasady, warunkujące to, kto jest rezydentem podatkowym w tym kraju.
➡ Zastanawiasz się, jakie konto do przelewów powinieneś udostępnić klientom? Sprawdź, z czym wiąże się powstanie białej listy podatników VAT.
Na czym polega centrum interesów osobistych
i gospodarczych w Polsce?
Na początek sprawdźmy, czym jest centrum interesów osobistych w Polsce. Pod tym pojęciem kryje się przede wszystkim:
- posiadanie rodziny w Polsce,
- prowadzenie w Polsce działalności społecznej, obywatelskiej, kulturalnej, politycznej.
Natomiast centrum interesów gospodarczych odnosi się do:
- prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce,
- posiadania miejsca zatrudnienia w Polsce,
- posiadania kredytu lub majątku w Polsce.
Jak poprawnie wyliczyć okres 183 dni w przypadku rezydencji podatkowej?
Warto także dokładniej przeanalizować, jak wylicza się okres 183 dni spędzonych w Polsce, które wyznaczają rezydencję podatkową w naszym kraju. Przede wszystkim nie wiadomo dokładnie, które dni zaliczać do tego okresu. Czy tylko pełne dni, czy również te, w których dana osoba przebywała w Polsce dosłownie kilka godzin? Praktyka pokazuje, że do 183-dniowego okresu zalicza się wszystkie dni, z wyjątkiem przejazdu tranzytowego.
Jednak największy problem z tym kryterium dotyczy tego, jak należy je weryfikować. W końcu poruszając się po strefie Schengen, nikt nie odnotowuje daty naszego wjazdu czy wyjazdu z danego kraju. A to oznacza, że nie da się dokładnie sprawdzić, w jakim okresie dana osoba przebywała
w Polsce.
To jednak jeszcze nie koniec zawiłości. Nie ma również jednej metody naliczania dni z tego 183-dniowego okresu. Czasem chodzi o 183 dni
w danym roku kalendarzowym, a innym razem o okres kolejnych 12 miesięcy od pierwszego dnia przyjazdu do danego państwa.
W związku z tymi problemami rezydencja podatkowa ustalana jest na podstawie poprzedniego kryterium, czyli posiadania centrum interesów życiowych lub gospodarczych w Polsce. Z kolei, gdy dana osoba dzieli swoje życie i interesy pomiędzy dwa kraje, rezydencję podatkową ustala się na podstawie obywatelstwa oraz państwa, w którym dana osoba aktualnie przebywa.
➡ Szukasz oferty, która pomoże Ci sfinansować wydatki w firmie? Sprawdź, jak wybrać kredyt dla firm.
Jak uniknąć podwójnego opodatkowania?
W tym momencie dochodzimy do tego, dlaczego ustalenie rezydencji podatkowej jest takie ważne. Rezydent podatkowy w Polsce płaci podatek dochodowy właśnie w tym kraju. Natomiast osoba, która nie ma statusu rezydenta podatkowego w Polsce płaci podatek tam, gdzie uzyskuje większość swoich dochodów. Jednak, aby uprościć tę kwestię, pomiędzy poszczególnymi państwami zostały podpisane umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W ten sposób dana osoba płaci podatek tylko
w jednym kraju.
Warto także dodać, że istnieją dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:
- metoda wyłączenia z progresją,
- metoda zaliczenia proporcjonalnego.
➡ Zastanawiasz się, od czego zależy koszt kredytu dla firmy? Sprawdź, jak WIBOR wpływa na koszt kredytu.
Rezydencja podatkowa określa, gdzie podatnik ma rozliczać podatek dochodowy. W przypadku większości obywateli nie ma to większego znaczenia, ponieważ żyją oni i pracują w jednym kraju. Jednak w każdej innej sytuacji ustalenie rezydencji podatkowej wskazuje, w którym kraju należy zapłacić podatek od dochodu.
